Cách ươm hạt giống đạt năng suất cao
Xu hướng tự trồng rau xanh hoặc các loại cây kiếng, cây ăn trái khác nhằm tự tạo nên nguồn thực phẩm dồi dào, vừa để trang trí không gian sống ở các gia đình hiện đang được rất ưa chuộng. Nhưng để thoả mãn mục đích tạo ra được một vườn rau xanh tươi tốt là cả một quá trình phức tạp và đòi hỏi rất nhiều kỹ thuật từ những bước nhỏ nhất. Bài viết hôm nay sẽ tổng hợp những lưu ý về cách ươm hạt giống đạt năng suất cao.
Mục lục:
|
1. Cần chuẩn bị những gì trước khi tiến hành gieo hạt?
Một số lưu ý nhỏ cần chuẩn bị về dụng cụ, giá thể (khay ươm, chậu, loại hạt giống, loại đất trồng,…) trước khi bước vào quá trình ươm hạt và giúp cho việc ươm hạt được diễn ra suôn sẻ.
-
Chuẩn bị dụng cụ ươm trồng hạt giống: Cần lựa chọn các loại khay ươm phù hợp, có trọng lượng nhẹ – dễ dàng sắp xếp và vận chuyển. Khay ươm cứng cáp và có độ bền cao để tăng số lần tái sử dụng sau này, nhằm giảm chi phí cho mỗi mùa vụ. Lựa chọn số lượng lỗ từng khay tuỳ thuộc vào số lượng hạt cần gieo cho từng mùa vụ. Các khay ươm trên thị trường được thiết kế với các khổ từ 32 đến 200 lỗ ươm. Cần làm sạch khay ươm trước khi gieo hạt: Đối với các loại khay ươm mới, cần rửa sạch và để ráo nhằm tránh phát sinh các loại bệnh cho cây sao này. Đối với các loại khay được tái sử dụng, cần rửa sạch và phơi nắng để tiêu diệt các loại mấm mốc, vi khuẩn còn tồn tại trong mùa vụ trước đó.
- Chuẩn bị hạt giống trước khi gieo: Cần mua loại hạt ở những cửa hàng hoặc gian hàng uy tín, có thông tin và hạt còn trong hạn sử dụng. Chọn những hạt chắc, nặng tay, hạt giống không lép và rỗng ruột, hạt không bị kiến hoặc sâu bọ làm hư hỏng. Trước khi gieo hạt nên ngâm ủ hạt giống để hạt dễ nảy mầm và phát triển nhanh chóng. Sự tác động của các yếu tố bên ngoài và bên trong hạt là những điều kiện cần thiết ảnh hưởng trực tiếp đến sự nảy mầm của hạt giống.
– Theo một số lời khuyên, đối với loại hạt giống dâu tây bạn nên ngâm trong rượu trắng khoảng 10 phút. Sau đó đem rửa sạch với nước và đem gieo hạt trên bề mặt đất trồng.
– Đối với loạt hạt có vỏ mỏng như cà chua, cà rốt, dưa leo, các loại ớt,… nên ngâm trong nước ấm từ 3 đến 4 giờ.
– Đối với loại hạt cây ăn quả có vỏ cứng như vú sữa, xoài, mít,… sau khi ngâm cần phải cắt phần vỏ cứng và đầu chồi mầm, tạo sự thuận lợi để nhân hạt bên trong mở ra mới được đem đi ủ.
- Chuẩn bị loại đất trồng phù hợp: Quá trình và kỹ thuật xử lý đất ban đầu sẽ ảnh hưởng lớn đến sự sinh trưởng và phát triển của cây trồng sau này. Đất dùng để ươm hạt cần được sử lý sạch và chứa nhiều dưỡng chất cần thiết để kích thích hạt nảy mầm.
Cần chuẩn bị đầy đủ và chu đáo về tất cả các phương diện từ dụng cụ cho đến các giá thể nhỏ nhất để đem lại kết quả tốt nhất cho đợt gieo hạt giống sau này. Ngoài ra, nếu các nhà vườn có kế hoạch sau khi hạt nảy mầm sẽ cho cây trồng xuống luống, cần cày xới và chuẩn bị luống trồng từ trước. Tạo điều kiện cho đất trồng tơi xốp hơn, đất trồng được tiếp xúc với không khí sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho cây phát triển sau này. Còn ở các gia đình trồng rau để tạo nguồn thực phẩm xanh thì có thể lựa chọn các loại bầu ươm có kích thước tuỳ thuộc vào loại và đặc tính của cây trồng.
2. Các lưu ý trong quá trình gieo và sau khi hạt giống nảy mầm.
Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ về dụng cụ cũng như quá trình ngâm hạt giống đã hoàn thành, tiếp theo sẽ tiến đến bước gieo hạt. Tuỳ theo sự lựa chọn của người trồng mà việc gieo hạt trực tiếp xuống luống cày, trong chậu nhựa, bầu ươm, thùng xốp hoặc các khay ươm sẽ được linh động. Vậy cần lưu ý những gì trong quá trình hạt được gieo trồng?
- Để giúp hạn chế thiệt hại do các loại mấm mốc gây ra cho sự nảy mầm của hạt giống, bạn cần phun thuốc trừ nấm sinh học lên giá thể và dụng cụ ươm hạt trước khi gieo trồng. Có thể phun liên tục từ 2 đến 3 lần để thuốc có thể ngấm xuống sâu hơn, đảm bảo diệt trừ tận gốc các loại mấm mốc.
- Độ sâu cần thiết khi gieo hạt được xác định dựa trên đường kính của loại hạt đó, độ sâu lý tưởng có thể đạt bằng 2 đến 3 lần đường kính của loại hạt đó. Với những loại cây trồng như xương rồng, nắp ấm, sen đá,… bạn ươm hạt trực tiếp trên bề mặt giá thể, sau đó phun sương để hạt bám vào bề mặt đất trồng là được.
- Cần lưu ý không nên lấp đất quá chặt khi gieo hạt vì nó có thể khiến hạt không thể nảy mầm được.
- Mỗi loại hạt sẽ nảy mầm ở một nhiệt độ cố định và sẽ khác nhau ở từng loại. Tuy nhiên, nhiệt độ lý tưởng thường thấy ở các loại hạt khi nảy mầm sẽ giao động từ 20 đến 25 độ C
Việc chăm sóc cây giống sau khi gieo: Sau khi hạt giống nảy mầm, cần chú ý về các yếu tố nhiệt độ, độ ẩm, phân bón và nước tưới cho cây. Chú ý nên chọn lựa các loại phân bón sinh học để phòng trừ sâu bệnh và mấm mốc cho cây trồng.
- Độ ẩm đất trồng: phải luôn bảo đảm độ ẩm cho đất trồng, tránh cho đất bị úng nước hoặc quá khô. Tùy vào loại hạt giống để biết được bao lâu nên tưới nước một lần.
- Phân bón phù hợp: vì rễ cây non chưa đủ khả năng hấp thu các loại phân bón hoá học hoặc phân bón có nồng độ cao. Chúng ta nên sử dụng các loại phân bón lá có nồng độ bằng 1/2 hoặc 1/3 nồng độ ghi trên bao bì.
- Hạn chế sâu bệnh: cây non thường dễ bị sâu ăn do đó cần phun thuốc trừ sâu sinh học hoặc trừ nấm ở dạng hữu cơ 1 lần/tuần.
- Làm cỏ: đối với các cây non trồng trực tiếp dưới luống, cần làm cỏ thường xuyên để tránh tình trạng “cỏ chụp” cây và tạo độ thoáng cho cây non phát triển, nhưng nếu cây được trồng trong các khay ươm hoặc bầu ươm thì sẽ hạn chế được tình trạng trên.
- Loại bỏ bớt số lượng cây non: Với những lỗ ươm có quá nhiều cây non mọc chen chúc, nên loại bỏ bớt các cây nhỏ và yếu hơn để cây sinh trưởng tốt. Nên để 1 lỗ ươm 1 cây là lý tưởng nhất.
3. Cách ươm hạt giống để được năng suất cao với khay ươm chuyên dụng.
Để đạt được kết quả và năng suất tối ưu nhất trong một mùa vụ, người trồng cây xanh nên đặc biệt quan tâm và theo dõi suốt quá trình dài, từ những bước chuẩn bị hạt giống đến bước gieo hạt. Có thể ươm trực tiếp hạt giống sau khi xử lý vào lớp đất mặt trong bầu ươm hoặc khay ươm, vì bầu cao và các xa mặt đất nên sẽ tránh được nhiều rủi ro trong quá trình nảy mầm của hạt. Cây con sau khi nảy mầm cũng sinh trưởng và phát triển tốt hơn trong các bầu, rễ mọc dày và phát triển. Hạn chế tình trạng úng và quấn rễ nhờ vào thiết kế đặc biệt ở bề mặt bầu so với các chậu ươm thông thường. Vì vậy, ngay cả trong đô thị chật chội, ngột ngạt thì việc vận dụng khéo léo ở những góc nhà sẽ mang lại những lợi ích rất thiết thực, tạo nên những mảng xanh tự nhiên hết sức hữu dụng và đặc biệt sẽ cung cấp một nguồn rau xanh, sạch và an toàn vệ sinh thực phẩm để thoả mãn nhu cầu sử dụng các món ăn thực dưỡng hiện nay của chúng ta.
Khi sử dụng khay ươm hạt có thể giúp cho chúng ta kiểm soát được lượng hạt gieo xuống, đặc biệt là giúp tỷ lệ nảy mầm cao do tránh được côn trùng khi gieo trực tiếp xuống đất. Bên cạnh đó, khay ươm còn giúp cây con phát triển mạnh và cứng cáp trước khi chuyển ra chậu lớn hoặc xuống đất. Cây con sau khi nảy mầm sẽ sinh trưởng và phát triển tốt hơn nếu được ươm trồng trong các khay ươm chuyên dụng, khi cây lớn và cứng cáp hơn, có thể di chuyển cây trồng ra các bầu ươm cây hoặc xuống các luống trồng. Vì vậy, ngay cả trong đô thị chật chội, ngột ngạt thì việc vận dụng khéo léo ở những góc nhà sẽ mang lại những lợi ích rất thiết thực, tạo nên những mảng xanh tự nhiên hết sức hữu dụng và đặc biệt sẽ cung cấp một nguồn rau xanh, sạch và an toàn vệ sinh thực phẩm để thoả mãn nhu cầu sử dụng các món ăn thực dưỡng hiện nay của chúng ta.
Hãy xem cây xanh như một người bạn và trồng cây như là một môn nghệ thuật. Khi chúng ta thật sự hiểu về cây trồng, việc chăm sóc sẽ trở nên đơn giản và nhẹ nhàng hơn. Việc quan sát cây xanh mỗi ngày sẽ giúp bạn hiểu hơn về các loại cây, đồng thời tăng cường khả năng chú ý đối với công việc và những người xung quanh.